✈️ Công tác giải phóng mặt bằng Sân bay Quốc tế Long Thành (2016–2021)

Giai đoạn 2016–2021 là một trong những chặng đường quan trọng và khó khăn nhất trong hành trình xây dựng sân bay Quốc tế Long Thành. Đây là thời kỳ tỉnh Đồng Nai phải thu hồi 5.000 ha đất, di dời gần 4.864 hộ dân, đồng thời xây dựng khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn – một khu đô thị hoàn chỉnh phục vụ người dân bị ảnh hưởng bởi dự án.

Đây được xem là dự án giải phóng mặt bằng lớn nhất Việt Nam từ trước đến nay.

1. Bối cảnh sau khi Quốc hội phê duyệt chủ trương 2015

Sau Nghị quyết 94/2015/QH13, Chính phủ giao UBND tỉnh Đồng Nai thực hiện:

• Thu hồi toàn bộ 5.000 ha đất
• Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
• Hoàn thiện khu tái định cư trước khi di dời dân
• Bàn giao mặt bằng sạch cho Bộ GTVT vào năm 2021

Theo báo cáo của UBND tỉnh Đồng Nai được TTXVN trích dẫn, tổng kinh phí giải phóng mặt bằng lên đến 22.800 tỷ đồng, là mức kinh phí GPMB lớn nhất trong lịch sử một dự án hạ tầng Việt Nam.

2. Thu hồi đất quy mô 5.000 ha – nhiệm vụ chưa từng có

Để phục vụ dự án sân bay, Đồng Nai phải thu hồi:

• 2.750 ha đất cho giai đoạn 1
• 1.810 ha đất quốc phòng
• 440 ha đất tái định cư và phụ trợ
• Ảnh hưởng trực tiếp đến 4.864 hộ dân và 26 tổ chức tại 6 xã

Bài “Đồng Nai lập kỷ lục thu hồi đất sân bay Long Thành” đăng trên Tuổi Trẻ nhận định đây là khối lượng công việc “chưa từng có trong tiền lệ”.

2.1. Khó khăn lớn nhất

• Hồ sơ địa chính nhiều nơi không chính xác, phải đo đạc lại
• Một bộ phận người dân chưa đồng thuận phương án bồi thường
• Quy mô dân cư đông, trải rộng trên diện tích lớn
• Tiến độ phải đảm bảo kịp để khởi công giai đoạn 1 vào 2021

Năm 2019, Đồng Nai phải huy động gần 1.000 cán bộ làm việc liên tục, kể cả cuối tuần để hoàn thiện hồ sơ bồi thường.

Công tác giải phóng mặt bằng thi công sân bay tin trên Truyền hình Nhân Dân

3. Khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn: “Đô thị mới” dành cho người dân

Để người dân yên tâm di dời, tỉnh Đồng Nai triển khai xây dựng khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn với quy mô khoảng 5.000 lô đất, hạ tầng đồng bộ, được Báo Đồng Nai mô tả là “đô thị loại III thu nhỏ”.

3.1. Hạ tầng chuẩn chỉnh

Khu tái định cư có:

• 49 tuyến đường
• 2 trường học
• 5 công viên
• Nhà văn hóa – trạm y tế
• Khu thương mại – chợ
• Hệ thống điện – nước – thoát nước đồng bộ

Mặt bằng được thiết kế thông thoáng, chia thành nhiều phân khu hợp lý.

3.2. Đánh giá của Thủ tướng

Trong chuyến kiểm tra tháng 5/2021, Thủ tướng Phạm Minh Chính (được Báo Chính phủ đưa tin) nói:

“Khu tái định cư phải đảm bảo người dân đến nơi mới sống tốt hơn nơi cũ.”

3.3. Bốc thăm – giao đất – ổn định cuộc sống

Từ giữa 2020 đến cuối 2021:

• Hơn 3.000 hộ bốc thăm nhận nền
• Khoảng 2.700 hộ đã xây hoặc đang xây nhà
• Hàng nghìn người dân đã bắt đầu cuộc sống mới tại khu tái định cư

Theo bài “Người dân đầu tiên dọn về Lộc An – Bình Sơn” trên VnExpress, nhiều hộ xúc động khi được nhận lô đất mới với hạ tầng đầy đủ hơn nơi cũ.

4. Bàn giao mặt bằng cho Bộ GTVT – hoàn thành đúng hạn

Theo Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận (Bộ GTVT):

• Đến 31/12/2020, Đồng Nai đã bàn giao toàn bộ 1.810 ha đất giai đoạn 1
• Sang 2021, hoàn thành phần đất quốc phòng và các khu vực phụ trợ khác
• Mặt bằng sạch được giao để triển khai nhà ga, đường băng và hệ thống thoát nước

VOV và TTXVN đồng loạt đăng tin xác nhận Đồng Nai đã hoàn thành nhiệm vụ được giao đúng thời hạn.

5. Vì sao giai đoạn 2016–2021 là thách thức lớn nhất của dự án?

5.1. Quy mô chưa từng có

Thu hồi 5.000 ha — lớn hơn 15 lần diện tích thu hồi của nhiều dự án sân bay khác.

5.2. Số lượng hộ dân lớn

Gần 5.000 hộ, với đa dạng ngành nghề, sinh kế.

5.3. Áp lực tiến độ

Nếu chậm, toàn bộ tiến độ thi công sân bay sẽ trễ từ 5–7 năm.

5.4. Bài toán xã hội phức tạp

Giải quyết việc làm – đời sống – tâm lý – khiếu nại, đòi hỏi sự minh bạch và liên tục.

Nhưng theo đánh giá của VOV, Đồng Nai đã làm được “một khối lượng công việc mà nhiều địa phương khác không thể hoàn thành trong cùng thời gian”.

6. Kết quả – Dự án GPMB lớn nhất Việt Nam hoàn thành

Đến cuối 2021:

• Toàn bộ diện tích cần cho giai đoạn 1 đã bàn giao
• Khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn cơ bản hoàn thành
• Người dân ổn định chỗ ở mới
• Hạ tầng liên kết quanh dự án phát triển nhanh (DT769, Lý Thái Tổ, Bưng Môn…)

Đây là thành quả then chốt giúp sân bay Long Thành chính thức bước sang giai đoạn thi công.

7. Tác động đến thị trường bất động sản Long Thành sau giải phóng mặt bằng

Công tác giải phóng mặt bằng giai đoạn 2016–2021 không chỉ tạo điều kiện để sân bay Long Thành khởi công đúng tiến độ, mà còn mở ra bước ngoặt quan trọng đối với thị trường bất động sản khu vực. Khi hơn 5.000 ha đất được thu hồi và bàn giao sạch, Long Thành chính thức bước vào chu kỳ phát triển mới – nơi quy hoạch, hạ tầng và dòng vốn đầu tư cùng hội tụ.

7.1. Quỹ đất sạch 5.000 ha – tiền đề cho sự bứt phá

GPMB hoàn tất đã tạo ra một không gian phát triển hoàn toàn mới:

• Hình thành rõ ràng phạm vi sân bay, đường kết nối, khu phục vụ hàng không.
• Tạo điều kiện để các tuyến giao thông trọng điểm được triển khai đồng bộ: DT769, 25B – Tôn Đức Thắng, Vành Đai 3–4, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu…
• Hệ thống khu tái định cư như Lộc An – Bình Sơn hoàn thiện giúp dân cư ổn định, tạo nền tảng cho việc hình thành các dịch vụ – thương mại mới.

Quỹ đất sạch với quy hoạch rõ ràng là yếu tố mà nhiều địa phương khác không có được. Long Thành đang sở hữu lợi thế hiếm có ngay trước thời điểm sân bay vận hành.

7.2. Giá đất bắt đầu tăng theo từng giai đoạn GPMB

Thị trường ghi nhận nhiều đợt biến động giá theo tiến trình thực hiện dự án:

• Giai đoạn 2018–2020: Giá đất quanh Lộc An – Bình Sơn, Cẩm Mỹ, Long Đức bắt đầu tăng khi thông tin GPMB được thúc đẩy.
• Giai đoạn 2021: Khi bàn giao mặt bằng sạch cho chủ đầu tư và khởi công san nền, thị trường có thêm một nhịp tăng khác, đặc biệt tại các trục đường kết nối sân bay.

Dù thị trường BĐS chung có biến động, Long Thành vẫn giữ nền giá cao, do sự hiện hữu của công trường sân bay – một “bảo chứng” cho giá trị dài hạn.

7.3. Nhu cầu đất ở – thương mại – dịch vụ tăng mạnh

Khu vực quanh sân bay Long Thành không chỉ phát triển về giá trị đất nền, mà còn mở ra nhu cầu thực cho:

• Nhà ở cho lực lượng lao động, chuyên gia, kỹ sư trong giai đoạn thi công và vận hành.
• Đất thương mại – dịch vụ, phục vụ nhu cầu ăn uống, lưu trú, logistics và vận tải.
• Kho bãi, logistic, nhờ vị trí đặc biệt: sân bay + cảng biển + hệ thống cao tốc hội tụ.

Long Thành đang trở thành tâm điểm của chuỗi cung ứng toàn vùng Đông Nam Bộ.

7.4. Lợi thế “3 trong 1”: Sân bay – Cảng biển – Cao tốcSự kết hợp độc nhất này khiến Long Thành vượt trội hơn mọi khu vực ven TP.HCM:

• Cách Cảng Cái Mép – Thị Vải khoảng 40 phút.
• Kết nối trực tiếp TP.HCM – Đồng Nai – Bà Rịa – Bình Thuận – Lâm Đồng qua mạng cao tốc.
• Chuỗi logistics hàng không – đường bộ – đường biển hoạt động liền mạch.

Đây chính là lý do hàng loạt nhà đầu tư lớn đã có mặt tại Long Thành trước khi sân bay hoàn thiện.

7.5. Tác động dài hạn: Long Thành trở thành “đô thị sân bay”

Với chuỗi hạ tầng đang được hoàn thiện, Long Thành có tiềm năng trở thành:

• Đô thị sân bay – trung tâm kinh tế mới phía Đông Nam Bộ.
• Điểm đến của doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp dịch vụ – thương mại – logistics.
• Vùng tăng giá đất ổn định trong dài hạn, dựa trên nhu cầu thật từ dân cư, dịch vụ và công nghiệp nhẹ.

Dự báo đến 2026–2030, khi sân bay vận hành giai đoạn 1, Long Thành sẽ bước vào chu kỳ tăng trưởng giá mới, bền vững hơn và dựa trên nhu cầu thực tế của thị trường.

7.6. Nhận định chung

Công tác GPMB không chỉ là bước kỹ thuật bắt buộc để sân bay hình thành, mà còn là điểm khởi đầu cho sự bùng nổ kinh tế – đô thị – bất động sản của Long Thành.

Nơi đây không còn là vùng ven, mà đang dần trở thành trung tâm mới của tam giác kinh tế TP.HCM – Đồng Nai – Bà Rịa Vũng Tàu.