Nhà ở xã hội năm 2023 đạt 4,7% kế hoạch giai đoạn 2021-2025
Trong năm 2023, toàn quốc đã hoàn thành hơn 20.000 căn nhà ở xã hội (NOXH), vượt quá kế hoạch đề ra trong giai đoạn 2021-2025 là 428.000 căn, chiếm tỷ lệ 4,7%.
Dưới đây là kết quả thống kê về tiến độ thực hiện đề án xây dựng nhà ở xã hội (NOXH) được trình bày trong báo cáo tổng quan về thị trường năm 2023 của Viện Nghiên cứu và Đánh giá Thị trường Bất động sản Việt Nam, được trình bày tại Diễn đàn Thị trường Bất động sản Việt Nam năm 2024 – VREF 2024, với chủ đề “Vượt qua thách thức”.
Báo cáo được thực hiện bởi bà Phạm Thị Miền – Phó Trưởng ban Nghiên cứu thị trường và Tư vấn Xúc tiến Đầu tư cùng ông Lê Đình Chung – Thành viên tổ công tác nghiên cứu thị trường thuộc Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam.
Theo báo cáo, nhu cầu về nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2025 là khoảng 1,24 triệu căn và trong giai đoạn 2025-2030 là 1,16 triệu căn. Do đó, kế hoạch đặt ra cho hai giai đoạn lần lượt là 428 nghìn căn và 634 nghìn căn.
Trong năm 2023, đã có 110 dự án bắt đầu triển khai, với quy mô trên 100 ngàn căn nhà ở xã hội (NOXH), và 309 dự án đã nhận được sự chấp thuận chủ trương đầu tư mới, ước tính với hơn 292 ngàn căn.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, nhiều khó khăn và vướng mắc đã nảy sinh, đặc biệt là liên quan đến việc bố trí quỹ đất, thủ tục đầu tư, và xác định đối tượng được hưởng chính sách.
Kết quả của đề án không đạt được như kỳ vọng, với chỉ 20.2 ngàn căn hoàn thành và đạt 4.7% so với mục tiêu của giai đoạn 2021-2025 vào cuối năm 2023. Điều này được xem xét là một thành tựu khá khiêm tốn.
Kết quả đề án nhà ở xã hội 2023
Tuy nhiên, có những cải thiện đáng kể trong phân khúc NOXH khi số lượng dự án được phê duyệt tăng lên, đặc biệt là trong quý 3/2023, kết hợp với một số thay đổi tích cực trong Luật Nhà ở mới được thông qua. Dự kiến, năm 2024 sẽ chứng kiến những cải thiện đáng kể khác.
Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (Vars) đánh giá rằng Đề án mục tiêu trong việc cung cấp nhà ở xã hội đã đáp ứng nhu cầu cấp thiết trong bối cảnh nguồn cung nhà ở xã hội đang thiếu hụt nghiêm trọng, chỉ đáp ứng được 20% nhu cầu của công nhân lao động.
Đồng thời, đây cũng được coi là giải pháp “cứu cánh” cho doanh nghiệp bất động sản trước khó khăn về dòng tiền, thị trường bất động sản đối mặt với nhiều khó khăn và rủi ro. Đặc biệt, việc giải quyết nguồn cung nhà ở xã hội được xem là “chìa khóa” quan trọng để giải quyết vấn đề lệch pha cung cầu, từ đó góp phần tháo gỡ khó khăn, phát triển thị trường bất động sản ổn định và lành mạnh.
Tuy nhiên, đã hơn một nửa thời gian của giai đoạn 2021-2025, cả nước mới hoàn thành 46 dự án nhà ở xã hội dành cho đối tượng thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp.
Lý giải về nguyên nhân, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Vars, cho biết rằng mặc dù các cơ quan và Chính phủ đã chỉ đạo mạnh mẽ và ban hành các chính sách hỗ trợ để thu hút doanh nghiệp tham gia phát triển, đồng thời giải quyết các vấn đề phức tạp theo thẩm quyền để thực hiện chính sách và đạt được mục tiêu đề ra.
Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, ông Nguyễn Văn Đính
Tuy nhiên, thực tế tại một số địa phương, công tác triển khai vẫn còn hạn chế, ảnh hưởng đến việc thực thi chính sách. Ông Đính cũng nhấn mạnh rằng một số khó khăn và vướng mắc trong việc phát triển nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân vẫn tồn tại, tạo ra trở ngại trong quá trình triển khai, khiến nguồn cung nhà ở xã hội “nhỏ giọt”.
Chuyên gia Kinh tế Đinh Trọng Thịnh từ Học viện Tài chính chia sẻ quan điểm này và nhận định rằng chương trình phát triển nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân khu công nghiệp thời gian qua thực sự chưa đạt được kết quả như mong đợi. Các nguyên nhân chủ yếu bắt nguồn từ khâu chuẩn bị đầu tư, với các dự án gặp vướng mắc về cơ sở pháp lý, đặc biệt là vấn đề định giá đất chưa thống nhất.
Ngoài ra, các thách thức trong quá trình thực hiện dự án cũng bao gồm sự không đồng bộ trong cơ chế phối hợp giữa các sở, ban, ngành và địa phương, cũng như thiếu cụ thể trong cơ chế và chính sách ưu đãi và hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn giá rẻ, đồng thời thủ tục còn phức tạp.
