Chuyển tới nội dung
Trang chủ » Thị trường bất động sản » Gỡ khó về vốn và quỹ đất cho việc xây mới nhà ở xã hội

Gỡ khó về vốn và quỹ đất cho việc xây mới nhà ở xã hội

    Đạt mục tiêu hoàn thành 130 nghìn căn nhà ở xã hội (NƠXH) trong năm 2024 theo Nghị quyết số 01/NQ-CP, cùng việc xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH giai đoạn 2021 – 2030 đều là thách thức đáng kể trong bối cảnh thực thi gặp nhiều khó khăn và trở ngại. Thực tế, chỉ có 108 dự án NƠXH được các địa phương đăng ký hoàn thành trong năm 2024, với quy mô 47.532 căn hộ, cho thấy khoảng cách còn rất lớn so với mục tiêu đề ra.

    Gỡ khó về vốn và quỹ đất cho việc xây mới nhà ở xã hội
    Gỡ khó về vốn và quỹ đất cho việc xây mới nhà ở xã hội

    Xem thêm: Trung tâm nhà đất quận Hà Đông

    Nhiều địa phương trắng dự án khởi công

    Trong Hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030” diễn ra trong năm 2024, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, ông Nguyễn Văn Sinh, đã bày tỏ rằng việc phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) đã mang lại những thành tựu đáng kể. Trong giai đoạn từ năm 2021 đến cuối năm 2023, đã có 71 dự án NƠXH được hoàn thành, với tổng quy mô lên đến 37.868 căn; đồng thời, đã có 127 dự án khởi công xây dựng, với quy mô lên đến 107.896 căn; và 301 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, với quy mô lên đến 265.486 căn.

    Nhiều địa phương đã tích cực thúc đẩy việc khởi công xây dựng các dự án NƠXH, như Bắc Ninh với 15 dự án và 6.000 căn; Bắc Giang với 5 dự án và 12.475 căn; Hải Phòng với 7 dự án và 11.678 căn; Bình Dương với 7 dự án và 6.557 căn; Đồng Nai với 8 dự án và 9.074 căn; Thanh Hóa với 9 dự án và 4.948 căn…

    Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Sinh, một số địa phương có nhu cầu về nhà ở xã hội (NƠXH) rất lớn nhưng việc đầu tư vẫn còn hạn chế. Ví dụ, Hà Nội chỉ có 3 dự án với 1.700 căn, đáp ứng 9% nhu cầu; TP.HCM có 7 dự án với 4.996 căn, đáp ứng 19% nhu cầu; Đà Nẵng có 5 dự án với 2.750 căn, đáp ứng 43%… Thậm chí một số địa phương không có dự án NƠXH nào được khởi công từ năm 2021 đến nay, như Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Nam Định, Long An, Quảng Ngãi.

    Ngoài ra, về việc bố trí quỹ đất, trên cả nước đã quy hoạch 1.249 khu đất với diện tích tổng cộng là 8.390 ha để phát triển NƠXH. So với báo cáo năm 2020 (3.359 ha), diện tích đất được quy hoạch phát triển NƠXH đã tăng thêm 5.031 ha. Một số địa phương quan tâm đến việc này như Đồng Nai với 1.063 ha, TP.HCM với 608 ha, Long An với 577 ha, Hải Phòng với 471 ha, Hà Nội với 412 ha. Tuy nhiên, vẫn còn một số địa phương chưa quy hoạch bố trí quỹ đất NƠXH như Ninh Bình, Lai Châu, Nghệ An, Ninh Thuận, Đồng Tháp.

    Một khu nhà ở xã hội tại Hà Nội
    Một khu nhà ở xã hội tại Hà Nội

    Theo Bộ Xây dựng, nhiều địa phương chưa có sự quan tâm đúng mực đối với việc phát triển nhà ở xã hội (NƠXH), chưa rõ ràng trong việc xác định và bố trí đất để phát triển NƠXH trong kế hoạch đô thị. Có một số địa phương đã có nhiều dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư trong giai đoạn gần đây, nhưng chưa chú ý đến việc lựa chọn nhà đầu tư để triển khai xây dựng; và một số dự án NƠXH đã bắt đầu khởi công, nhưng các doanh nghiệp lại không triển khai thi công hoặc tiến độ thi công chậm trễ…

    Quá ít chủ đầu tư vay được gói ưu đãi

    Về nguồn vốn hỗ trợ doanh nghiệp theo Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Xây dựng đã công bố danh sách các dự án đủ điều kiện được vay vốn ba lần, bao gồm 24 dự án nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở cho công nhân, và cải tạo chung cư cũ, với tổng cộng 20.188 căn hộ và tổng mức đầu tư là 19.014 tỷ đồng. Nhu cầu vay vốn theo đề xuất của các địa phương ước khoảng 7.516 tỷ đồng. Theo báo cáo từ Ngân hàng Nhà nước, hiện có một chủ đầu tư dự án NƠXH được vay vốn với số tiền là 125,84 tỷ đồng.

    Về việc giải ngân nguồn vốn 15.000 tỷ đồng hỗ trợ cho cá nhân vay mua, thuê mua nhà ở xã hội (NƠXH), nhà công nhân, và nhà ở của hộ gia đình, theo báo cáo từ Ngân hàng Chính sách xã hội, hiện tại dư nợ đạt 10.272 tỷ đồng với 26.268 khách hàng.

    Xem thêm: Những đối tượng, điều kiện được vay vốn ưu đãi nhà ở xã hội

    Về nguồn vốn hỗ trợ 120.000 tỷ đồng theo Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ, hiện có 27 địa phương đã công bố danh mục 63 dự án đủ điều kiện vay theo chương trình tín dụng này, với nhu cầu vốn hơn 27.900 tỷ đồng. Tính đến thời điểm hiện tại, chỉ có 5 dự án NƠXH tại 5 địa phương được giải ngân, với tổng vốn khoảng 416 tỷ đồng.

    Hiện tại chỉ có 5 dự án NƠXH tại 5 địa phương được giải ngân
    Hiện tại chỉ có 5 dự án NƠXH tại 5 địa phương được giải ngân

    Theo Bộ Xây dựng, việc giải ngân nguồn vốn hỗ trợ cho phát triển dự án NƠXH theo Nghị quyết 11 và Nghị quyết 33 của Chính phủ vẫn chưa hiệu quả do nhiều doanh nghiệp đầu tư vào NƠXH chưa đáp ứng được các tiêu chí và điều kiện được vay theo quy định của pháp luật về tín dụng. Ngoài ra, một số địa phương vẫn chưa công bố danh mục các dự án NƠXH đủ điều kiện để được vay, và thời hạn vay ngắn hạn (hạn 11 chỉ hỗ trợ trong 2 năm từ 2022 – 2023) chưa thu hút được các nhà đầu tư vay vốn.

    Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã thông tin rằng, theo Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ, mục tiêu năm 2024 là hoàn thành khoảng 130 nghìn căn hộ, một mục tiêu rất cao đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và nỗ lực tập trung từ các bộ, ngành và địa phương. Các nhiệm vụ cần được thực hiện một cách nghiêm túc và quyết liệt, đặc biệt là việc rà soát quy hoạch, bố trí quỹ đất, và cải cách thủ tục hành chính cho các dự án nhà ở xã hội (NƠXH).

    Xem thêm: Danh sách bán nhà tại khu đô thị Phú Lương

    Bộ Xây dựng cam kết hỗ trợ các bộ, ngành, và địa phương trong việc xây dựng các nghị định hướng dẫn Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 để giải quyết các vấn đề về cơ chế và chính sách. Hơn nữa, Bộ Xây dựng đã đề xuất Ngân hàng Nhà nước xem xét giảm lãi suất cho vay trong gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng và loại bỏ các rào cản để triển khai gói hỗ trợ này một cách hiệu quả.

    Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển đề xuất một số biện pháp nhằm huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực cho việc phát triển nhà ở xã hội (NƠXH). Đầu tiên, cần nghiên cứu và ban hành các cơ chế, chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương sử dụng một phần tiền thu từ việc sử dụng đất của các dự án nhà ở thương mại để thực hiện nghĩa vụ NƠXH, từ đó đầu tư vào xây dựng nhà ở và hạ tầng kỹ thuật cho các dự án NƠXH tại địa phương. Thứ hai, cần mở rộng nguồn vốn phát triển nhà ở xã hội từ quỹ đầu tư phát triển địa phương và từ nguồn vốn nước ngoài. Thứ ba, cần nghiên cứu và thúc đẩy hình thành các định chế tài chính để phát triển NƠXH. Đồng thời, cần áp dụng các cơ chế và chính sách để huy động nguồn lực xã hội, đặc biệt là của các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế, và nhà đầu tư trong và ngoài nước, nhằm thúc đẩy việc xã hội hóa nguồn vốn phát triển NƠXH.